Peter Eilander: nergens anders geschikt voor

Van onze redacteur Tineke Smits

Specialist in Franse orgelmuziek, hoe word je dat? "Veel spelen", zegt Peter Eilander, "in de achtergronden duiken. En natuurlijk vaak naar Frankrijk, om de orgelcultuur van binnenuit te leren begrijpen."

Toen Eilander zes jaar oud was, ging hij op orgelles. De muziek is hem met de paplepel ingegoten, met een vader die harmonium speelde en later een elektronisch orgel had. "Ik moest daarnaast natuurlijk ook naar school, maar daarna ging ik naar het conservatorium." Eilander koos als hoofdvak orgel en studeerde ook een aantal jaren piano, maar dat heeft hij nooit afgemaakt. "Het is jammer dat je niet je geld kunt verdienen met alléén orgel spelen. Mensen zeggen wel eens: had je maar een vak moeten leren. Maar ja, dit is het enige waar ik geschikt voor ben."

Vertaalslag

Langzamerhand ontdekte Peter Eilander zijn liefde voor de Franse romantische orgelmuziek. "Ik werd daar in mijn jeugd al door geraakt en ging me er gaandeweg in verdiepen. Natuurlijk moet je ook een bepaalde romantische antenne hebben. Er zijn ook mensen helemaal weg van barok of van de Duitse romantiek."

Eilander was geregeld in Frankrijk te vinden, om de Franse componisten zo goed mogelijk te leren begrijpen, te midden van de echte Franse sfeer. "Pas als je daar gespeeld hebt en als je op die typisch Franse orgels hebt gespeeld, weet je hoe de muziek moet klinken. De kunst is dan om het hier zo goed mogelijk te vertalen op de orgels van de Nederlandse bouwers."
Eilander speelde bijvoorbeeld in de Saint Sulpice, die bekend werd door het grote orgel dat gebouwd werd door Aristide Cavaillé-Coll. Of de kathedraal La Madeleine, die op een Griekse tempel lijkt. Beroemde organisten gingen hem voor.

Peter Eilander speelt ook graag Bach. Dat doet hij vanavond voor de pauze, samen met muziek van de eveneens Duitse componisten Krebs en Karg-Elert. Ná de pauze is de Fransman Charles-Marie Widor aan de beurt, die leefde en werkte in Parijs en organist was van de St. Sulpice. Het Ypma-orgel in de Edesche Concertzaal kan het makkelijk aan: "Dit orgel heeft souplesse, het kijkt terug naar Bach en blikt ook naar voren toe, naar de romantiek."

Oer-Hollands orgel

Het Ypma-orgel is van oer-Hollandse makelij, het werd gebouwd in 1882. Een uitdaging voor Eilander om toch de Franse en Duitse orgelmuziek zo goed mogelijk te vertalen. "Dat is de kunst van het vak. De muziek moet je tot klinken laten brengen, en dat doe je op elk orgel weer anders. Er is geen standaard principe voor." Maar het scheelt dat het orgel in de Edesche Concertzaal geen onbekende voor hem is, Eilander speelde hier al vaker en juicht het toe dat er een nieuw initiatief op poten is gezet voor muziekoptredens in de voormalige kerk. "Af en toe, als we onderweg zijn met de auto, zeg ik tegen mijn kinderen: kijk, daar heb ik vroeger opgetreden, maar nu gebeurt er helaas niets meer." Dat Peter Eilander nu ongeveer bij hem om de hoek kan komen spelen, vindt hij prachtig. Heel anders dan de buitenlandse reizen die hij maakte, maar net zo bijzonder. "Ik hoop dat hier een nieuwe speelplek komt voor organisten!"

Bestel kaarten voor Peter Eilander!
Peter Eilander geeft dinsdag 10 december een optreden in de Edesche Concertzaal.
Bestel hier tickets voor het orgelrecital!

 Laatst gewijzigd: 08-03-16 - Geplaatst: 27-11-13