Daniël Wayenberg: ‘Ik ben nog wel 5000 jaar zoet'

85-jarige meesterpianist viert zijn verjaardag met een muzikale tour

Van onze redacteur Tineke Smits

04-11-14

Daniël Wayenberg, de meester-pianist die onlangs zijn 85e verjaardag vierde, reist heel wat af met de trein, naar Parijs of Zuid-Frankrijk en weer terug naar Amsterdam. “Ik heb geen zin in het vliegtuig, dat duurt even lang als met de trein! En het reizen vind ik niet zo erg, het studeren is vermoeiender!”

Luister live naar meester-pianist Daniël Wayenberg en zijn muzikale vrienden: bestel tickets voor het concert op zondagmiddag 23 november!

Vissoep en een spelletje

“Piano spelen is een heel sportieve hobby! Je hele lichaam doet mee, al je spieren moet je gebruiken. Maar het is prima vol te houden, dat heeft niets met leeftijd te maken, maar met voldoende rust inbouwen. Op dit moment heb ik gebrek aan rust. Ik heb een stekkie in Zuid-Frankrijk, daar ga ik elk jaar zes weken heen. Dan speel ik zowat geen piano, of het moet een keer voor mijn plezier zijn. Nee, ik ga dan lekker laat uit bed, of juist vroeg, en dan ga ik in de zee liggen, ik ben dol op zwemmen. Daarna speel ik een spelletje met familie en eet ik vissoep. Na zes weken kan ik er dan weer tegenaan. Maar dit jaar heb ik maar drie weken vakantie gehad, dat telde niet echt, dat kan ik niet te vaak achter elkaar hebben!”

Feestelijke tour

Over zijn eigen verjaardag praat Daniël niet graag. “Ik denk er zelf ook nooit aan, tot er dan iemand belt om te feliciteren.” Maar rondom zijn verjaardag wordt wel een bijzondere tour georganiseerd door Nederland. Daar vraagt Wayenberg zijn muzikale vrienden voor. Wayenberg doet onder andere Ede aan. Hij vertelt: “Ik ben vaak in Ede geweest, het voelt als een thuiswedstrijd! Tientallen keren heb ik hier gespeeld, dus ik heb heel wat banden met de regio. Maar het is wel de eerste keer dat ik in de Edesche Concertzaal kom spelen!”

O, sorry mensen

Een leven als pianist betekent hard werken. Wayenberg: “Je concentratie kan natuurlijk niet steeds even hoog blijven. Maar dan doe ik tussendoor een uurtje een computerspelletje en dan gaat het weer. Ook optredens zijn werk. Wel anders, maar heel intensief. Je kunt dan namelijk niet corrigeren of bijsturen, zoals bij een cd-opname. Je kunt niet zeggen: O, sorry mensen, dat ging niet helemaal goed, ik doe het even over. Je moet altijd op de top zitten. 100% is niet voldoende, want dat doet iedereen. Ik streef naar 120%. Ja, ik ben veeleisend. Maar er zijn miljoenen pianisten over de hele wereld! Ik overdrijf altijd graag een beetje, maar dit is niet overdreven. De markt is overvol. Soms vragen jonge muzikanten me of ze iets mogen voorspelen. De oude meester en de jonge vent, jaja. Dat is prima, en ik kan wel masterclasses geven en tips, maar die jongelui zijn soms al verschrikkelijk goed! Ik zie dat dan met een bloedend hart, want er is zowat geen plek voor ze. ”

Vierentwintig uur in de woestijn

Wat heeft een meester-pianist als Daniël Wayenberg na al die jaren nog te wensen? “Nou, ik wil nog miljarden dingen doen.” En daarna, als een echte wijsgeer: “Maar als iemand tegen me zou zeggen: je hebt nog een miljoen jaren te leven, dan zou dat op het eind ook niet genoeg zijn. Maar ik wil nog naar de Grand Canyon, of vierentwintig uur in een woestijn zijn. Ik heb een hekel aan kou, maar toch wil ik wel eens het noorderlicht zien. Of nog eens naar het theater van de componist Wagner, dat hij speciaal voor zijn muziekwerken liet bouwen in Bayreuth. De akoestiek is er totaal uitzonderlijk, het is gebouwd als een amfitheater en het orkest zit overdekt. Je weet niet wat je overkomt. Voor een concert daar moet je acht tot tien jaar van tevoren reserveren. Met pensioen? Ik weet niet wat dat is. Ja, ik ben wel met pensioen gegaan nadat ik een tijd had gedoceerd aan het Conservatorium Rotterdam. Dat was ontzettend leuk, maar kostte veel energie. Maar ophouden met muziek maken? Nee, ik ben de komende 5000 jaar nog wel zoet.

Glas lauw water

En omdat het nooit goed genoeg is, blijft ook Daniël Wayenberg de komende tijd leren. “Ik denk vaak: dat had ik beter kunnen doen. Ik kan wat dat betreft ook leren van een jongen als mijn vriend Martin. Ik kijk dan hoe hij iets oplost.” Daniël en Martin Oei (die al eerder in de Edesche Concertzaal speelde) staan vaker samen op het podium. Voor het concert in Ede neemt de pianist ook nog zijn favoriete mezzo-sopraan Yana Boukoff mee en de bariton Pieter Vis. “Optreden verveelt nooit, er heerst elke keer een enorme spanning op het podium. Je kunt het podium niet oplopen alsof je een glas lauw water drinkt, ik heb juist stress van tevoren nodig. Waar je ook speelt, het is overal hetzelfde, behalve het publiek. Ik vergeet alles als ik optreedt, behalve de mensen in de zaal. Het gaat om communicatie! Als je niet communiceert met de mensen in de zaal, heb je ook geen uitstraling, geen charisma. Dat geeft voor mij geen voldoening. Ik wil ook niet dat mensen naar me komen kijken met de gedachte: misschien is hij volgend jaar wel dood. Dat wil ik niet, kom alleen als je me goed vindt. Dan doe ik alles voor je.”

---