Jan Peter en Marien spelen vierhandig orgelconcert

Van onze redacteur Tineke Smits

07-02-15

Een vierhandig orgelduo, dat zie je niet vaak. En Jan Peter Teeuw en Marien Stouten laten ook nog eens muziek horen die zelden of nooit op orgel wordt uitgevoerd. “Terwijl dat juist zo geweldig klinkt! We willen laten horen dat het orgel, dat vaak een ‘duf’ imago heeft, ook heel verrassend en verfrissend kan klinken.”

Marien (31) en Jan Peter (27) zijn van plan het Ypma-orgel in de Edesche Concertzaal om te toveren tot een Willis of Harrisson & Harrisson. “Aangezien we in Nederland helaas geen Town-Hall met een groot symfonisch concertorgel hebben,” lacht Marien. Ze blazen op de Veluwe een oud-Engelse traditie opnieuw leven in, door grootse concertwerken uit te voeren op het orgel. Vierhandig.

Muzikale klik

Het duo krijgt, net als de beide cd’s, lovende kritieken van de pers. Jan Peter vertelt over hun samenwerking: “Marien en ik spelen al zo’n tien jaar samen en vanaf het begin ‘klikt’ het muzikaal. We voelen elkaar aan en hoeven vaak maar heel weinig af te spreken, meestal gaat het gewoon vanzelf. Het grappige is dat als we een soloconcert geven, we totaal verschillende programma’s maken. Maar samen komen we altijd bij muziek uit die we beiden graag spelen.” Marien: “Samen muziek maken is leuker. Jan Peter en ik houden elkaar scherp en het is ook altijd erg gezellig.”

Hedendaagse componisten

Jan Peter vertelt: “Er is niet veel muziek voor orgel vierhandig gecomponeerd, de paar werken die er zijn worden óf vaak gespeeld, óf zijn wat ons betreft niet interessant genoeg om uit te voeren.” Het duo kijkt liever naar het repertoire van hedendaagse componisten, bijvoorbeeld van de Canadees Bédard. Ook schrijft Jan Peter zelf veel arrangementen van orkestwerken. Hij licht toe: “Ik vind arrangeren leuk omdat je je een muziekstuk dan eigen maakt. Het is een sport om zo dicht mogelijk bij het origineel te blijven en toch een goede vertaalslag naar een Hollands orgel te maken.” Dat deed hij ook voor het traditioneel-Engelse programma dat de mannen in de Edesche Concertzaal spelen.

Meesterlijke vertaalslag

Jan Peter houdt van die Engelse concerttraditie, die rond 1900 ontstond. Hij vertelt erover: “Organisten speelden toen niet alleen meer orgelwerken, maar ook orkestwerken in transcripties van bijvoorbeeld Lemare of Best. Deze arrangeurs sloten goed aan bij de originele partituren, maar maakten ook een meesterlijke vertaalslag naar het orgel. In die stijl arrangeer ik ook, maar dan nu voor orgel vierhandig. Zo is de orkestpartituur nog beter te benaderen: met vier handen zijn alle partijen te spelen. Die specifieke ‘orkestsound’ zoek je op elk orgel door veel registercombinaties uit te proberen en te luisteren in de kerk hoe dat klinkt. Bij sommige composities blijven we dicht bij de orkestklank en spelen we bijvoorbeeld de hobopartij ook echt met een hobo, bij andere werken (bijvoorbeeld de March van Elgar) heb ik er een echt ‘orgelwerk’ van gemaakt.”

Meekijken op de beamer

Marien vult aan: ”Ik heb ook veel met die oud-Engelse traditie, ik speel graag transcripties van orkestwerken. Ik arrangeer ook, maar niet zoveel als Jan Peter. De kunst is natuurlijk om zo te arrangeren dat het goed klinkt op orgel en dat je zoveel mogelijk noten vertaald naar het orgel. Niet ieder werk is geschikt, het begint met het uitzoeken van geschikte orkestwerken. En door de bewerkingen van Jan Peter krijgen we zo een heel eigen sound.” Hij vindt het geweldig om daarmee bezoekers een fijne avond te bezorgen. “We krijgen vaak de reactie van het publiek dat we een enthousiaste manier van musiceren hebben. Dat komt omdat we plezier hebben in wat we doen. En het is erg leuk om te zien dat het orgel wordt bespeeld door vier handen en vier voeten. Door middel van een camera en beamer kan iedereen namelijk meekijken.” Jan Peter vertelt: “Het leuke van optreden is dat je een muzikaal verhaal vertelt waarmee je mensen kunt boeien, raken, vermaken… Daarnaast proberen we de bezoekers enthousiast te maken voor de muziek die we spelen en het instrument.”

Achtjarig jongetje

Die liefde voor het orgel zat er bij Marien en Jan Peter zelf al heel vroeg in. Marien was als kind al gegrepen door het instrument. “Ik luisterde als jongetje al platen van bijvoorbeeld Michelle Leclerc. En toen ik acht was mocht ik het uitleidende orgelspel in de kerk doen.” Jan Peter was ook acht jaar oud toen hij op orgelles ging. Hij genoot als jochie al van de klank in de kerk, maar ook thuis hoorde hij zijn vader spelen. “Hij liet me kennismaken met de Franse romantiek door me Guilmant en Widor te laten horen. Sindsdien ben ik het orgel alleen nog maar mooier gaan vinden!”

---