Leo van Doeselaar: 'Muziek maken is verrijking'

Bijna dertig jaar een succesvol pianoduo met echtgenote Wyneke Jordans

Van onze redacteur Jan-Willem van Ree

05-11-16

Organisten zie je doorgaans niet, want vaak zitten ze verscholen achter het orgel. Voor Leo van Doeselaar geldt dat niet. Als één van de weinigen is hij naast befaamd organist ook gelauwerd pianist. Al bijna dertig jaar vormen hij en zijn echtgenote Wyneke Jordans een succesvol pianoduo dat triomfen viert op de Nederlandse en buitenlandse podia.

Kleuter in de kerk

Als kleuter zat Leo al bij zijn ouders op de orgelbank in de dorpskerk van Hoedekenskerke (Zeeland). “Mijn ouders hadden een soort duobaan als organist: als mijn vader de ochtenddienst speelde, deed mijn moeder de avonddienst”, grapt hij. Jarenlang was het bijna de enige muziek die Leo hoorde, want thuis waren er geen radio en pick-up. Als een gemis heeft hij dat toen niet ervaren. “De enige manier om muziek te leren kennen op die leeftijd was door zelf te gaan spelen.” Hiermee ziet Leo een groot verschil met de huidige tijd. “Tegenwoordig zijn mensen passiever als het om muziek gaat. Het mag geen moeite kosten, terwijl het zo’n verrijking is om zelf muziek te maken."

Luister live naar Leo van Doeselaar en Wyneke Jordans!

Vanzelfsprekende stap

Voor de jonge Leo was muziek altijd al een serieuze aangelegenheid. Evenals voor zijn echtgenote Wyneke Jordans. “Wyneke komt uit een zeer muzikale familie van dirigenten, pianisten en componisten en kreeg muziek zo ongeveer met de paplepel ingegoten.” De stap naar het conservatorium was voor Leo en Wyneke dan ook meer een vanzelfsprekendheid dan een weloverwogen keuze. “Toen ik op mijn twaalfde een orgelconcours won, wist ik vrij zeker dat ik die kant op wilde”, vertelt Leo.

Een bijzondere ontmoeting op de eerste lesdag zou bepalend zijn voor hun verdere carrière samen. “Wyneke en ik liepen elkaar op de eerste dag op het conservatorium al tegen het lijf. We werden vrienden, gingen samen pianospelen en werden uiteindelijk partners.” Iemand die hun loopbaan een duidelijke richting opduwde was pianodocent Jan Wijn. “In het tweede jaar stimuleerde hij dat we zouden gaan samenspelen. Wijn heeft goed ingezien is dat we niet echt het type waren voor een solocarrière. Zoiets is ook maar voor weinigen weggelegd, zeker in Nederland. Jan Wijn zag ons vooral als veelbelovend pianoduo.”

IJzeren repetoire

Gaandeweg spitsten Leo en Wyneke zich meer en meer toe op het ijzeren repertoire. “Niet alleen spelen we originele werken voor pianoduo, maar we voeren ook graag goede transcripties van orkest- en orgelwerken uit. Veel componisten maakten van hun orkestwerken geweldige pianobewerkingen.” Hoe dat zit licht Leo toe met een voorbeeld. “Concerten waren in de negentiende eeuw duur en om toch de nieuwste muziek te kunnen horen, kon de muziekliefhebber die bewerkingen thuis op de piano spelen. Tegelijkertijd vertellen die bewerkingen zoveel over het origineel. Widor bijvoorbeeld was naast organist ook een fantastisch pianist. De beroemde Toccata uit zijn Vijfde Orgelsymfonie heeft hij ook voor pianoduo bewerkt, daar zitten zoveel pianistische vondsten in.”

Uniek programma

“Het programma dat we in Ede spelen is voor Nederlandse begrippen uniek. Het duoconcert op deze wijze geprogrammeerd met orgel en piano komt hier niet zo vaak voor. In het Orgelpark hebben we zoiets gedaan, maar verder doen we dit voornamelijk in het buitenland in steden als Moskou, Parijs en Tokio. Het eerstvolgende concert na Ede zal Bejing zijn”, lacht Van Doeselaar. Het was de wens van de Edesche Concertzaal om in ieder geval een orgelsonate van Mendelssohn op het programma te zetten. “Ja, daar rolde een Frans-Duits gekleurd programma uit, waarin we muziek voor pianoduo en orgel zoveel mogelijk met elkaar verbinden. De Etudes voor pedaalvleugel van Robert Schumann klinken op beide instrumenten uitstekend. Bovendien waren ze erg bekend in Parijs, wat de Franse link in het programma opleverde. Voor de Toccata van Widor is het Edese orgel te klein, maar door het op de vleugel te spelen komen er verrassende aspecten van aan het licht.”

---