Daniel Rowland: openminded aan de top

Daniel Rowland: Sta open voor anderen, dan kom je inspirerende mensen tegen

Van onze redacteur Jan-Willem van Ree

18-10-16

Violist Daniel Rowland is de primarius van het wereldvermaarde Brodsky Quartet. Muziek was zo’n vanzelfsprekendheid dat ik als 11-jarige zeker wist ik dat dat vioolspelen eigenlijk het enige was dat ik wilde doen.’ Hij vertelt over 'zijn' kwartet dat graag out of the box denkt.

Vijftien keer Sjostakovitsj

Over wat het Brodsky Quartet zo uniek maakt, is Daniel (rechts op de foto) helder. ‘Qua repertoire spelen we van alles en nog wat. Ons Sjostakovitsj-project zou je zeker uniek kunnen noemen. Eind jaren tachtig maakte het Brodsky Quartet al een bekroonde opname van Sjostakovitsj’ vijftien strijkkwartetten. Afgelopen voorjaar hebben we in het Muziekgebouw aan ‘t IJ al deze stukken in slechts één weekend gespeeld. Dat kunnen maar een paar strijkkwartetten, want het is een ware uitputtingsslag, maar wel ongelooflijk mooi om te doen. Verder houden we erg van kleurrijke programma’s met een combinatie van klassieke evergreens en zelden gespeelde stukken. Én we werken graag samen met muzikanten van buiten het klassieke wereldje.’

Elvis Costello

In de jaren negentig zorgde het Brodsky Quartet dan ook voor een kleine schok in de klassieke-muziekwereld door samen te gaan werken met popicoon Elvis Costello. Het leverde het succesvolle album The Julliet Letters op. Over hoe de wegen van het Brodsky Quartet en Elvis Castello elkaar kruisten vertelt Daniel smakelijk. ‘Ik heb het helaas niet zelf meegemaakt, maar uit betrouwbare bron heb ik gehoord dat de Brodsky’s en Costello regelmatig naar elkaars concerten gingen, zonder het van elkaar te weten. Totdat iemand dat ontdekte en ze bij elkaar bracht. Het verhaal gaat dat Costello aanvankelijk geen noot kon lezen, maar het notenschrift zich in slechts enkele maanden heeft aangeleerd. Het mooie van The Julliet Letters is dat het echt met z’n vijven is gemaakt. Het zit vol mooie en eerlijke muziek, recht uit het hart. In 2009 hebben we er nog mee getoerd, en toen deed ik natuurlijk wel mee.’

‘Openmindness’

Of het werken met Elvis Costello sporen heeft achtergelaten in het spel van het Brodsky Quartet, daarvan is Daniel niet zeker. Wel vindt hij het belangrijk dat je als musicus openstaat voor collega’s uit andere muziekculturen. ‘Als je openstaat voor anderen, zul je zelf ook inspirerende mensen aantrekken. Die ‘openmindness’ heeft denk ik ook een zekere aantrekkingskracht op het publiek. Anders hadden The Julliet Letters nooit zo’n succes kunnen zijn.’ Na 44 jaar heeft het Brodsky Quartet nog altijd nieuwe plannen. Daniel Rowland: ‘Er staan een aantal cd-opnames en een tournee naar Australië op het programma en natuurlijk ons concert in de Edesche Concertzaal op vrijdag 28 oktober 2016.'

Beethoven en Sjostakovitsj

In Ede speelt het Brodsky Quartet een klassiek programma rond muziek van Beethoven en Sjostakovitsj. ‘Ik vind het een prachtig programma met Beethovens Vijftiende Strijkkwartet, op. 132 als een van zijn beste en meest levensbevestigende kwartetten. Daartegenover staat het beroemdste strijkkwartet van Sjostakovitsj: zijn Achtste en de middelste van zijn vijftien strijkkwartetten vol hartverscheurende intensiteit.’ Deze meesterwerken combineert het Brodsky Quartet met twee nieuwere stukken van de Spanjaard Joaquín Turina en de Noorse componist Henning Kraggerud. ‘Kraggerud heeft het stuk ‘Preghiera’ speciaal voor ons geschreven als cadeautje voor ons veertigjarig bestaan. Het is een soort barokstuk, een chaconne, dat op een gegeven moment heel romantisch wordt.’

Met een componist en conservatoriumdocent als vader en een beroepspianiste als moeder zat het in de basis van Daniel Rowland wel goed. ‘Je kunt je voorstellen dat er bij ons thuis altijd muziek was’, vertelt Daniel enthousiast. ‘Als mijn vader met vrienden musiceerde speelde ik met lego en Playmobil onder de vleugel. En zeker als er een viool klonk was ik extra alert. Op mijn vijfde kreeg ik een viool cadeau en sindsdien ben ik eigenlijk niet meer gestopt met vioolspelen’, lacht Daniel.

Enschede

In Enschede kreeg Daniel zijn eerste vioollessen. Aan de rust en de ruimte van Twente bewaart hij goede goede herinneringen. ‘Het Oosten van Nederland is een idyllische plek, ver weg van het rumoer van de Randstad. We woonden daar omdat mijn vader destijds docent muziektheorie en compositie was aan het Twents Conservatorium en daar ook festivals met eigentijdse muziek organiseerde. Ik vond dat altijd erg fascinerend. Muziek was zo’n vanzelfsprekendheid dat ik als 11-jarige zeker wist ik dat ik erin verder wilde; dat vioolspelen eigenlijk het enige was dat ik wilde doen.’

Uitbrander

Met een zekere onvermijdelijkheid werd de jonge Daniel meegezogen in de wereld van muziekkampen, jeugdorkesten en vioolconcoursen en op die manier klaargestoomd voor het conservatorium. ‘Het was een verademing om te ontdekken dat er nog meer ongewone kinderen waren, die net zoals ik graag naar Beethoven en Bruckner luisterden’, lacht Daniel. Bij docenten als Jan Repko, Davina van Wely, Herman Krebbers, Viktor Liberman and Igor Oistrakh leerde Daniel de fijne kneepjes van het vioolspel. Grappig genoeg maakte hij in deze tijd ook al kennis met het Brodsky Quartet. ‘Als jochie kreeg ik in Dumbarton ooit een masterclass van Michael Thomas, de allereerste primarius van het kwartet. Ik herinner me dat ik een uitbrander van hem kreeg, omdat ik Schuberts Der Tod und das Mädchen niet speelde zoals het hoorde.’ En dan met een brede grijns: ‘Uiteindelijk is het allemaal goed gekomen, want in zekere zin werd ik de opvolger van Michael bij het Brodsky Quartet.’

---