Samen zingen uit de Psalmberijming van 1773

Ritmische samenzang in Hendrik-Ido-Ambacht

Zing op vrijdag 20 oktober ook mee tijdens de Zangavond 'Samen zingen uit 1773'! Waarom? In 2023 is het precies 250 jaar geleden dat de psalmberijming 1773 door de Staten-Generaal werd ingevoerd. Een bijzonder moment dat dit jaar op tal van plaatsen in Nederland wordt herdacht. Eén van die plekken is de Dorpskerk van Hendrik-Ido-Ambacht. Organist Rien Donkersloot en ds. J. de Bruin zorgen voor de muzikale en gesproken omlijsting.

Waarom de psalmberijming van 1773?

Psalmen zingen en Nederland horen een beetje bij elkaar. Terwijl tijdens de Tachtigjarige Oorlog het huidige Nederland als Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden stukje bij beetje vorm kreeg, ontstond ook de eerste Nederlandse protestantse kerk. Toen nog onder de naam Nederduits Gereformeerde Kerk, maar sinds 1819 bekend als de Nederlands Hervormde Kerk. Als psalmboek werd vaak de Nederlandse berijming door Petrus Datheen van het Psalmboek van Genève gezongen. Maar gaandeweg kwam er behoefte aan een nieuwere berijming. Zo klopte de letterlijke vertaling van de oorspronkelijke Franse berijming vaak niet helemaal. Ook was de tekst moeilijk op de noten van de oorspronkelijk Franstalige psalmmelodieën te zingen.

Het Psalmenoproer

In 1773 werd tijdens 121 vergaderingen in het Haagse Mauritshuis uit drie dan beschikbare psalmberijmingen een eindversie samengesteld. Dat werd de nog altijd regelmatig gezongen Berijming van 1773. Dat ging overigens niet zonder slag of stoot. Op sommige plekken in Nederland stuitte de Berijming op fel verzet. In Vlaardingen en Maassluis was dat bijvoorbeeld zo hevig, dat, toen de overheid ingreep, de voor- en tegenstanders met elkaar op de vuist gingen. Deze gebeurtenis ging de geschiedenisboeken in als het Psalmenoproer.

Rijke traditie

Anno 2023 zijn er geen opstootjes meer rondom het zingen van de psalmen. Met terugwerkende kracht kun je gerust zeggen dat het psalmzingen tot het Nederlandse immateriële erfgoed behoort. Dat geldt zeker voor de typisch Nederlandse bovenstemzang en het op het hele noten zingen. Ben je er op 20 oktober bij, dan sta je in een rijke Nederlandse traditie! De toegang is vrij, met een collecte bij de uitgang.

Meer nieuws van Christelijke Concert Agenda