Refokoren wijzigen soms liedteksten

Van onze redacteur Hans Bossenbroek

20-12-06

Reformatorische scholen en zangverenigingen sleutelen nogal eens aan geestelijke liederen, bericht het Reformatorisch Dagblad in haar maandagse bijlage Talent. De reden? De inhoud rijmt vaak niet met het orthodox-christelijke gedachtegoed.

In grote delen van de reformatorische gezindte wordt de inhoud van geestelijke liederen gewijzigd, zo onderzocht de krant. “Zelfs liederen van ‘onverdachte’ oudvaders blijken remonstrants te zijn.” De teksten gaan, voordat ze door het koor gezongen worden, eerst naar het bestuur of de kerkenraad.Die bepaald of de koren de liederen mogen zingen.
Een klassiek voorbeeld is de Lofzang van Zacharias, schrijft de cultuurredactie. De zin ‘Die met ons lot bewogen’ is een foute zin, zegt men. God heeft immers niet uit medelijden met het mensdom Zijn Zoon naar de aarde gezonden. Een ander voorbeeld is het ‘Hallelujah’ dat in veel gezangen en liederen voorkomt. Het zou als oneerbiedig ervaren worden. Het wordt dan meestal vervangen door ‘Prijs de Heere’ of ‘Loof de Heere’.

Boete

Een probleem dat opduikt bij het wijzigen van liedteksten is het auteursrecht, aldus het RD. Kees Proos van muziekuitgeverij Proza Musica weet er van af. Een regeltje wijzigen in een tekst mag niet zomaar. „In de praktijk zie je schrikbarende dingen. Een poosje geleden zag ik een uitgave van Proza Musica; de regel waarin de copyright staat was er afgeknipt, en zo had men het stuk onder de kopieermachine gelegd. Jaren geleden heeft de BUMA bij een reformatorisch koor een inval gedaan, men gebruikte kopieën van uitgaven waarop auteursrechten gelden. Dat kostte het koor een flinke boete.”

Context

Of een koor de liederen wijzigt hangt af van de context, schrijft de krant. “Een kerkelijk koor laat het muzikale en het literaire element minder zwaar meewegen dan een oratoriumvereniging.” Geïnterviewde Ardjan Moerkerken zegt dat zijn koor, het christelijk vocaal ensemble Cantica uit Zoetermeer, eigenlijk nooit wat verandert. Zo zingt het koor tóch het Requim van Mozart, een dodenmis waarin gebeden wordt voor de overledene. „Als bestuur stellen we aan het koor voor welke stukken we gaan zingen. Als het koor daarmee instemt, worden de stukken uitgevoerd. We zingen met name barokmuziek, veel Bach en Buxtehude, soms iets uit de tijd net voor Bach. Verder komen zo nu en dan romantische stukken aan bod, en een enkele keer iets moderns, zoals onlangs een stuk van Francis Poulenc.”

---